خواص هلو خشک برای سلامتی از درمان هیپوکالمی و سرطان گرفته تا چاقی، کلسترول، استاز خون و بیماریهای عصبی متفاوت است. این میوه به سالم نگه داشتن بینایی، مراقبت از پوست، سیستم عصبی، سلامت استخوانها و دندانها کمک میکند. هلو خشک دارای خواص ضد پیری است و به سمزدایی بدن نیز کمک میکند و هضم و سلامت یاختهایتان را بهبود میدهد. میزان بسیار زیادی از مواد مغذی ضروری و آنتیاکسیدانهایی که در دوران بارداری با ارزش هستند در هلو خشک وجود دارد. این میوه سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت میکند.
هلو خشک یک میوهی تابستانی آبدار و همه فن حریف است که بومی چین و آسیای جنوبی است. نام لاتین آن پرونوس پرسیکا (Prunus Persica) است و محصول یک درخت برگریز است و در مناطق معتدل در سراسر جهان رشد میکند. هلو خشک متعلق به خانوادهی گلسرخیان است که شامل میوههایی مانند آلو و گیلاس نیز میشود.
چین بزرگترین تولیدکنندهی هلو خشک است و این میوه به عنوان نماد طول عمر و جاودانگی در چین مورد تکریم و احترام است. دیگر کشورهای برتر در زمینهی تولید هلو خشک عبارتند از ایتالیا، اسپانیا، ایالات متحده، و یونان. در واقع، گرجستان نیز به عنوان “کشور هلو خشک” شناخته شدهاست چرا که هلو خشکهای تولید شده در این کشور به لحاظ طعم، بافت و مواد مغذی دارای بالاترین کیفیت هستند. هلو خشک در سال ۱۹۹۵ به عنوان میوهی کشور گرجستان تعیین شد. این میوه در اندازههای مختلف در دسترس است، و رنگ آن از زرد تا قرمز، بسته به کشور تولیدکننده متغیر است.
بر خلاف شلیل، که سطح بیرونی صافی دارد، هلو خشک دارای پوست مخملی و پرزدار است. این میوه گوشتی آبدار و زرد و عطری ملایم دارد. هلو خشک یک شفت یا میوهی هستهای است چرا که بخش گوشتی بیرونی آن یک پوسته را که دارای یک دانهی خوراکی است، احاطه کردهاست. این میوه بر اساس اینکه گوشت چهقدر به هسته چسبیدهاست به چند دسته طبقهبندی میشود: هلو خشکی هسته چسبان که در آن گوشت میوه به سختی به هسته چسبیدهاست، هلو خشکی نیمه هسته جدا که در آن گوشت با کمی تلاش از هسته جدا میشود و هلو خشکی هسته جدا که گوشت به راحتی از هسته جدا میشود.
ارزش غذایی هلو خشک
هلو خشک طیف گستردهای از مواد مغذی دارد که برای عملکرد سالم بدن حیاتی هستند. این میوه منبغ غنی ویتامین A، بتاکاروتن و ویتامین C (اسکوربیک اسید) است. همچنین، هلو خشک منبع خوبی از ویتامین E (آلفا توکوفرول)، ویتامین K (فیلوکینون)، ویتامین B۱ (تیامین)، ویتامین B۲ (ریبوفلاوین)، ویتامین B۳ (نیاسین)، ویتامین B-۶، فولات و اسید پانتوتنیک است. این میوهی خوش طعم گنجینهای غنی از مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن، منگنز، فسفر، روی و مس است. هلو خشک کم کالری است، هیچ گونه چربی اشباع شده یا کلسترول ندارد و منبع خوبی از فیبر غذایی است.
مطلب مرتبط: خواص پیاز: ۱۵ فایده پیاز برای سلامتی
خواص هلو خشک برای سلامتی
هلو خشک علاوه بر طعم طراوتبخش و عطری که دارد، غنی از کاروتنوئید است و انواعی از خواص درمانی را به شما ارائه میدهد.
۱.دارای آنتیاکسیدان است
پوست و گوشت هلو خشک دارای خواص آنتیاکسیدانی قابل توجهی است. وجود اسید کلروژنیک در هلو خشک نیز در اثرات محافظتی این میوه نقش دارد. آنتیاکسیدانهایی مانند لوتئین، زآگزانتین و بتا کریتوکسانتین به مهار رادیکالهای آزاد مشتق شده از اکسیژن کمک میکنند و از بدن در برابر اثرات مضر بیماریهای مختلف محافظت میکنند.
۲. مانع از بروز هیپوکالمی میشود
هلو خشک حاوی پتاسیم است، مادهای که برای سیگنالدهی مناسب اعصاب و عملکرد سلولی بدن نقشی حیاتی دارد. پتاسیم موجود در هلو خشک نیز به فرآیندهای سوخت و ساز بدن، استفاده از کربوهیدراتها، حفظ تعادل الکترولیت، و تنظیم بافت عضلانی کمک میکند. نبود پتاسیم در بدن میتواند به هیپوکالمی منجر شود؛ اختلالی که میتواند روی قدرت عضلانی تاثیر بگذارد و باعث نامنظم شدن ضربان قلب شود.
مطلب مرتبط: خواص بادام :۹ مزیت اثبات شده بادام برای سلامتی
۳. از خواص هلو خشک ضد سرطان بودن است
هلو خشک غنی از ترکیبات کاروتنوئیدی و فنلی است که دارای خواص ضد تومور و ضد سرطان هستند، و همچنین به مبارزه با انواع مختلفی از سرطانها مانند سرطان پستان، سرطان ریه و سرطان رودهی بزرگ کمک میکنند. مطالعات از این واقعیت حمایت کردهاند که کلروژنیک اسید و نئوکلوروژنیک اسید موجود در هلو خشک اثرات سودمندی روی مهار رشد سلولهای سرطان پستان دارند بدون اینکه روی سلولهای نرمال تاثیر بگذارند، بر خلاف درمان سرطان با شیمیدرمانی، که روی سلولهای سالم نیز تاثیر منفی میگذارد. علاوه بر این، تحقیقات نشان دادهاند که گروه گیاهی رزاسه (گلسرخیان)، که شامل هلو خشک میشود، غنی از بتاکاروتن هستند و در نتیجه اثرات محافظتی در برابر سرطان ریه دارد.
مطلب مرتبط : خواص توت فرنگی: ۱۹ فایده توت فرنگی برای سلامتی، پوست و مو
۴. از پوست مراقبت میکند
هلو خشک با توجه به داشتن مقدار مناسبی از ویتامین C که محافظت از بدن در برابر رادیکالهای آزاد مضر و عفونتها را نیز فراهم میکند، در حفظ سلامت پوست موثر است. این میوه همچنین در برابر اشعهی فرابنفش اثر حفاظتی روی پوست دارد. مطالعات شواهدی ارائه کردهاند مبنی بر اینکه آنتیاکسیدانهای زآگزانتین و لوتئین اثرات ضد التهابی قابلتوجهی روی آسیبهای پوستی ناشی از اشعهی UV-B دارند و از پوست در برابر تکثیر غیرعادی سلولی محافظت میکنند. فلاونوئیدهای موجود در هلو خشک اثرات فوتوپروتکشن* دارند و به جلوگیری از اریتمای ناشی از UV کمک میکند.
*به معنی قابلیت طبیعی بدن در به حداقل رساندن آسیبهای وارده در اثر امواج ماوراء بنقش نور خورشید است-م.
هلو خشک به طور گستردهای در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی برای تولید کرمهای پوست و بستههای زیبایی استفاده میشود. فلاونوئیدها و ویتامینها و مواد معدنی ضروری فراوانی که در هلو خشک وجود دارد به از بین رفتن سلولهای مردهی پوست کمک میکند، و در عین حال باعث مرطوب شدن و احیاء پوست میشود. آنتیاکسیدانها نیز سبب بهبود سریعتر مشکلات پوستی مانند لکهها و نقایص میشوند.
۵. سلامت چشمها را ارتقاء میدهد
هلو خشک غنی از بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل میشود. بتاکاروتن نقش مهمی در سالم نگه داشتن قوهی بینایی بازی میکند و مانع از بیماریهای مختلف چشم مانند خشکچشمی و کوری میشود. یک مطالعهی پژوهشی- تحقیقی نشان دادهاست که کاروتنوئیدهای لوتئین و زآگزانتین موجود در هلو خشک اثرات مثبتی در ارتباط با کم شدن شیوع آبمروارید هستهای دارند. چنانچه مطالعات نشان میدهند، لوتئین و زآگزانتین در رنگدانهی ماکولای چشم ساکن میشوند و به حفاظت از شبکیهی چشم در برابر دژنراسیون ماکولای (تباهی لکهی زرد) مرتبط با سن کمک میکنند. علاوه بر این، مواد مغذی موجود در هلو خشک از بافت شبکیه در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد و آسیبهای احتمالی ناشی از نور با طول موج بالا محافظت میکند.
۶. برای زنان باردار مفید است
هلو خشک به دلیل داشتن طیف گستردهای از ویتامینها و مواد معدنی ضروری، در دوران بارداری باارزش است. ویتامین C روی رشد سالم استخوانها، دندانها، پوست، عضلات و رگهای خونی کودک تاثیر مثبت دارد. این ویتامین همچنین به جذب آهن که در دوران بارداری بسیار ضروری است کمک میکند. فولات موجود در هلو خشک باعث جلوگیری از نقایص لولهی عصبی مانند اسپینا بیفیدا (مهرهشکاف) میشود. پتاسیم موجود در هلو خشک به جلوگیری از گرفتگی عضلانی و خستگی عمومی شایع در بارداری کمک میکند. وجود فیبر در آن باعث هضم مناسب غذا میشود و اختلالاتی مانند یبوست را کاهش میدهد.
۷. هضم را بهبود میدهد
هلو خشک با توجه به اینکه قلیایی است و فیبر دارد، برای حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است. فیبر غذایی موجود در هلو خشک آب را جذب میکند و به جلوگیری از اختلالات معده مانند یبوست، بواسیر، زخم معده، ورم معده و حرکات نامنظم روده کمک میکند. این میوه همچنین در پاکسازی و از بین بردن مواد زائد سمی موجود در رودهها تاثیر مثبت دارد و مانع از این میشود که بدن دچار اختلالات مختلف شکمی، از جمله سرطان معده شود. هلو خشک با توجه به ملین بودناش، در انحلال سنگ کلیه و مثانه تاثیرگذار است.
۸. اثرات مثبتی روی سیستم عصبی دارد
وجود منیزیم در هلو خشک به جلوگیری از بروز استرس و اضطراب در بدن کمک میکند و باعث حفظ آرامش سیستم عصبی میشود. کمبود منیزیم میتواند روی عملکرد سیستم عصبی مرکزی تاثیر بگذارد، و منجر به این شود که عضلات بیش از حد فعالیت کنند و فعالیت سیگنالهای عصبی افزایش بیابد. یک مطالعهی پژوهشی تحقیقاتیِ انجام شده در این رابطه، نشان دادهاست که مصرف غذاهای غنی از منیزیم همراه با ویتامین B-۶ اثرات مطلوبی در درمان تحریک بیش از اندازهی سیستم عصبی مرکزی در کودکان دارد. مطالعهی دیگری نشان دادهاست که درمان منیزیم به بهتر شدن علائم و نشانههای افسردگی اساسی کمک میکند. مصرف هلو خشک همچین در طب آیورودا برای تعادل سیستم عصبی مفید در نظر گرفته شدهاست.
۹. از خواص هلو خشک ضد چاقی است
هلو خشک حاوی ترکیبات زیستفعال است که اثرات مفیدی در مبارزه با اختلالات مرتبط با چاقی نشان دادهاند. یک مطالعهی پژوهشی تحقیقاتی نشان دادهاست که ترکیبات فنلی موجود در هلو خشک دارای خواص ضد التهابی و ضد چاقی هستند که در مبارزه با سندرم متابولیک (نشانگان سوخت و ساز) تاثیر مثبت دارند؛ عدم مقابله با این سندروم، میتواند به نگرانیهای جدی در رابطه با سلامتی منجر شود.
۱۰. سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
هلو خشک سرشار است از اسید آسکوربیک (ویتامین C) و روی که به عملکرد طبیعی بدن و حفظ یک سیستم ایمنی سالم کمک میکنند. روی و ویتامین C دارای خواص التیامبخش زخم و آنتیاکسیدانی موثری هستند که در مبارزه با عفونت و کاهش شیوع و شدت بیماریهایی مانند سرماخوردگی، مالاریا، ذاتالریه و اسهال کمک میکنند. کمبود این اجزاء میتواند به انفجار اکسیداتیو (انفجار تنفسی) و اختلال در فعالیت سلولی منجر شود.
مطلب مرتبط: خرمالو و فواید آن
۱۱. سطح کلسترول بد را پایین نگه میدارد
تحقیقات نشان دادهاند که ترکیبات فنلی موجود در پوست و گوشت هلو خشکی هسته جدا به حفظ سطح کلسترول LDL (لیپوپروتئین کمچگالی) و تحریک کلسترول خوب HDL (لیپوپروتئین پرچگالی)کمک میکنند. این فرآیند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مربوط به قلب و حفظ سلامت مطلوب قلب و عروق میشود.
۱۲. از خواص هلو خشک ضد پیری است
هلو خشک منبع روی است، عنصری که خواص ضد پیری دارد. مصرف غذاهای غنی از روی مانند هلو خشک تولید آنتیبادیها (پادتن) را ترویج میکند و مانع از آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد میشود. هلو خشک همچنین با افزایش سطح هورمون تستوسترون در بدن در روند پیری اندام تناسلی مردان تداخل ایجاد میکند.
۱۳. سلامت استخوان و دندانها را بهبود میدهد
هلو خشک حاوی فسفر است که همراه با کلسیم، به تقویت استخوانها و دندانها و همچین نگهداری و ترمیم بافتهای بدن کمک میکند. این میوه همچنین در پیشگیری از بیماریهای مختلف استخوان مانند کم شدن مواد آهکی استخوان، که میتواند منجر به پوکی استخوان به خصوص در زنان یائسه شود، تاثیر مثبت دارد. مصرف غذاهای غنی از فسفر مانند هلو خشک معدنی شدن دوبارهی استخوان را ترویج و استحکام آنها را حفظ میکند. همراه با کلسیم، ویتامین C موجود در هلو خشک نیز نقش مهمی در تقویت استخوان فک و لثه (که به سالم ماندن دندانها کمک میکند) دارد.
۱۴.سمزدایی بدن هم از خواص هلو خشک است
هلو خشک برای پاکسازی و زدودن سموم از بدن مفید است و به خارج کردن سموم مضر از کبد و کلیهها کمک میکند. یک مطالعهی پژوهشی ثابت کردهاست که عصارهی هلو خشک دارای عناصر محافظتکنندهی کبد است و در درمان اختلال کبد سمی ناشی از درمان طولانی مدت بیماریهای مختلف مانند میگرن، بیماری سل و دیابت ارزشمند است. هلو خشک به طور گستردهای در فرهنگهای شرقی در تولید محصولات سمزدایی گیاهی مانند چایهای سمزدا استفاده میشود.
خواص هلو خشک ۱۵: به درمان استاز خون کمک میکند
گفته میشود که هستهی درونی هلو خشک در درمان اختلال استاز خون که در آن خون غیرفعال میشود مفید است. استاز خون ممکن است در اثر کمبود طولانی مدت خون به وجود بیاید، و ممکن است به آبزدودگی خون منجر شود. این اختلال هم ممکن است در اثر زایمان، آسیب دیدن شکم، یا جراحی اتفاق بیفتد.
۱۶. سلامت یاختهای را بهبود میدهد
هلو خشک حاوی آهن است که برای به وجود آمدن هموگلوبین در گلبولهای قرمز خون حیاتی است. مصرف مواد غذاییِ مانند هلو خشک در طول تمام مراحل زندگی، از جمله کودکی، نوجوانی، بزرگسالی و مراحلی مانند قاعدگی و بارداری مهم است.
۱۷. مانع از اختلالات عصبی میشود
مطالعات ثابت کردهاند که عصارهی هلو خشک اثرات مفیدی بر روی سیستم کولینرژیک مرکزی دارد. سیستم کولینرژیک یک سیستم انتقالدهندهی عصبی است که به عنوان پشتیبان اصلی عملکرد حافظه و یادگیری عمل میکند. مواد موجود در هلو خشک از انحطاط سیستم کولینرژیک جلوگیری میکنند و مانع از ابتلا به اختلالات مختلفی از جمله بیماری آلزایمر میشوند.
۱۸. از بدن در برابر کمخونی محافظت میکند
کارشناسان بهداشت و سلامت به کسانی که به کمخونی فقر آهن مبتلا هستند، توصیه میکنند که مصرف غذاهای غنی از آهن را مانند هلو خشک در رژیم غذاییشان افزایش بدهند. آهن به افزایش تولید هموگلوبین کمک میکند، در نتیجه کمخونی را به حداقل میرساند و مانع از آن میشود. هلو خشک همچنین میزان بالایی از ویتامین C دارد که کمک میکند بدنتان در جذب آهن بهتر عمل کند.
خواص هلو خشک ۱۹: از خواص هلو خشک کاهش التهاب است
هلو خشک یک ضد التهاب و ضد میکروب بسیار عالی است و خواص آنتیاکسیدانی دارد. متخصصین تغذیه توصیه میکنند که افراد مبتلا به نقرس یا روماتیسم هلو خشک را به صورت منظم مصرف کنند. ویتامین A موجود در هلو خشک نیز به درمان روماتیسم کمک میکند. هلو خشک همچنین ادرارآور یا ملین است و به این ترتیب به کاهش التهاب، یکی از علایم اصلی نقرس و روماتیسم، کمک میکند.
۲۰. کاهش ریزش مو هم از خواص هلو خشک است
هلو خشک با اثر مثبتی که روی پوست سر دارد، ریزش مو را کاهش میدهد.
۲۱. از خواص هلو خشک حذف کرم روده است
هلو خشک میتواندبه حذف کرمها از روده کمک کند.
خواص هلو خشک ۲۲: از خواص هلو خشک ادرارآور بودن است
اثر ادرارآور بودن هلو خشک کمک میکند که کلیهها و مثانهتان پاک شود.
۲۳. فعالیت رشد تومورها را مهار میکند
با توجه به پژوهشها، هلو خشک فعالیت ضد میکروبی و آنتیاکسیدانی بسیار عالی دارد.
۲۴. از خواص هلو خشک پاک کنندگی کلیه است
چای هلو خشک به عنوان پاککنندهی کلیه در چین استفاده میشود.
۲۵. از بروز سرطان پوست جلوگیری میکند
هلو خشک حاوی مقداری سلنیوم است که برای مبارزه با رادیکالهای آزاد در بدن فوقالعاده فایده دارد. این تاثیر، به نوبهی خود از سرطان پوست جلوگیری میکند و علاوه بر آن، در کاهش ریسک بروز دیگر انواع سرطان نیز تاثیرگذار است.
خواص هلو خشک ۲۶: برای از دست دادن وزن ایدهآل است
هلو خشک در مقایسه با سایر میوهها که قند و کالری زیادی دارند، یک میوهی کمکالری محسوب میشود. بنابراین، برای افرادی که در تلاش برای از دست دادن وزن خود هستند، مناسب است. شما میتوانید هلو خشک را به عنوان بخشی از سالاد میوه با میوههای سالم دیگر مخلوط کنید یا اسموتی هلو خشک درست کنید. به هر صورت، این میوه برای شما مفید است و به کاهش وزن کمک میکند.
۲۷. از اختلالات مغزی جلوگیری میکند
هلو خشک دارای مقدار زیادی فولات است که بر روی سیستم کولینرژیک بدن تاثیر میگذارد. معروف است که این میوه با تاثیر بر حافظه و عملکردهای یادگیری مغز و همینطور دیگر بخشهای مهم مغز، به جلوگیری از اختلالات مغزی کمک میکند.
۲۸. یک مرطوبکنندهی عالی برای پوست است
هلو خشک به علت ویتامین A و C که دارد یک مرطوبکنندهی عالی برای پوستهای خشک است. اگر پوستتان خشک است، میتوانید مخلوطی از خمیر هلو خشک و ماست را مدتی روی پوستتان بگذارید و بعد آن را با آب ولرم بشویید. این کار نه تنها به پوستتان رطوبت میدهد، بلکه آن را نرم و صاف هم میکند. مالش دادن آب هلو خشک روی پوست باعث ایجاد یک درخشش طبیعی میشود. هلو خشک همچنین میتواند در برنامههای مراقبتی پوستهای چرب و همچنین لوازم آرایشی استفاده شود. ویتامین A و C به بازسازی بافت پوست کمک میکند.
۲۹. پوست سر را تمیز میکند
این میوه اغلب در ماسکهای مو برای درمان مشکلات پوست کف سر استفاده میشود. پوست کثیف سر میتواند سبب ریزش موها شود. استفادهی موضعی از هلو خشک به شکل ماسک مو پوست کف سر را پاکسازی میکند و باعث میشود موهایتان نرم و براق شود.
طریقهی استفاده از هلو خشک در آشپزی:
هلو خشک با توجه به میزان فراوانی از ترکیبات بهبود دهندهی سلامتی و عطر و طعم خوبی که دارد و کم کالری بودناش، اغلب به عنوان یکی از مواد اولیه به رسپیهای سالم مختلفی مانند ماست، شِیکها و کیکها اضافه شده است.
مطلب مرتبط: معجون لیمو ،فلفل و نمک ۱۰ بیماری را به طرز عجیبی درمان میکند
دیگر کاربردهای درخت هلو خشک
بخشهای دیگر درخت هلو خشک (به غیر از میوهاش) نیز طیف وسیعی از خواص درمانی را ارائه میکنند.
۱. برگ هلو خشک: برگ درخت هلو خشک برای درمان سرفه، برونشیت و اختلالات شکمی مفید است. این برگها سمزدا، ملین، و مُدر هستند و همچنین در درمان کرم شکم و بهبود زخم تاثیر مثبت دارند. آنها همچنین در تولید رنگ سبز در کارخانهها استفاده میشوند.
۲. گل هلو خشک: گل درخت هلو خشک به تسکین علایم یبوست و ادم (خیز یا ورم) کمک میکند.
۳. هستهی هلو خشک: هستهی هلو خشک در درمان اختلالات قاعدگی مانند قاعدگی دردناک (دیسمنوره) و آمنوره (بیدشتانی) و اختلالات دیگری از جمله استاز خون، آسم افراد مسن، و سرفه موثر است. درمان آپاندیسیت حاد و تنگی نفس و بهبود گردش خون سالم از دیگر فواید هستهی هلو خشک است.
۴. پوست درخت هلو خشک: پوست خشکشدهی درخت هلو خشک در درمان یرقان (زردی) و ورم (ادم) مفید است.
مطالب مرتبط: ۶ خاصیت باورنکردنی پوست لیموترش
چند هشدار در مورد مصرف هلو خشک
۱. واکنشهای آلرژیک: هلو خشک ممکن است باعث بروز آلرژی غذایی شود به این دلیل که دارای آلرژنهای خاصی است. در تولید و ذخیرهسازی هلو خشکی خشک ممکن است از سولفیت به عنوان یک مادهی نگهدارنده استفاده شود، که میتواند به واکنشهای آلرژیک از جمله علائم شدید آسم، کهیر، انقباض برونش و آنافیلاکسی (یا پیشدفاعی) منجر شود.
۲. هستهی هلو خشک: هستهی هلو خشک را نباید بیش از اندازه مصرف کنید چون ممکن است به دلیل وجود سیانید در مقادیر کم اثرات سمی داشته باشد. همیشه توصیه میشود که در صورت هر گونه استفاده از محصولات دارویی ساخته شده از هستهی هلو خشک با یک متخصص پزشکی مشورت کنید.
هلو خشک همچنین در حفظ سطح مناسب فشار خون و افزایش سلامت قلب تاثیر مثبت دارد. کنسرو هلو خشک را نیز میتوانید همراه با محصولات تازه و فرآوریشده، برای بهدست آوردن خواص آن مصرف کنید علاوه بر این وجود هلو خشک در رژیم غذاییتان میتواند مزایای بیشماری به بدنتان برساند، همراه با این مزیت فوقالعاده که این میوه حاوی هیچ کالری مضری نیست!